Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh
Một số kinh nghiệm trong công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết các vụ án sử dụng mạng Internet để đánh bạc trực tuyến
Trong những năm gần đây với sự bùng nổ và phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin kéo theo đó tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao diễn ra ngày càng phổ biến và hết sức tinh vi. Nổi bật nhất là các vụ án sử dụng mạng internet để đánh bạc trực tuyến với số tiền dùng vào việc đánh bạc của các đối tượng lên đến hàng nghìn tỷ đồng, điển hình như vụ án Phan Sào Nam cùng đồng phạm về “Tổ chức đánh bạc” và “Đánh bạc” xảy ra tại Phú Thọ.
Trong 02 năm 2020, 2021, VKSND thị xã Trảng Bàng cũng đã thụ lý, kiểm sát điều tra 03 vụ/45 bị can về tội “Tổ chức đánh bạc” và “Đánh bạc” có sử dụng mạng internet để phạm tội với tổng số tiền dùng đánh bạc lên đến gần chục tỷ đồng. Hiện đã xét xử và bản án có hiệu lực pháp luật 02 vụ/29 bị cáo, đang điều tra 01 vụ/16 bị cáo. Thông qua thực tiễn công tác, bản thân tác giả xin chia sẻ một số kinh nghiệm để có thể thực hành quyền công tố, kiểm sát tốt việc giải quyết loại án này, cụ thể như sau:
Thứ nhất, cần phải xác định được vụ án có thuộc trường hợp “sử dụng mạng internet để phạm tội” hay không?
Thứ nhất, cần phải xác định được vụ án có thuộc trường hợp “sử dụng mạng internet để phạm tội” hay không?
|
|
Ảnh 1: Trang web đánh bạc trực tuyến
Qua nghiên cứu hướng dẫn nghiệp vụ của ngành Tòa án tại Công văn số 196/TANDTC-PC ngày 04/9/2018 và Công văn số 64/TANDTC-PC ngày 03/4/2019 cùng các bản án trên cổng thông tin điện tử của TANDTC liên quan đến vấn đề này, có thể hiểu sử dụng mạng internet để đánh bạc là việc các đối tượng sử dụng tài khoản đánh bạc do tổng đại lý cá cược cung cấp để đăng nhập vào các trang mạng đánh bạc trực tuyến không được phép hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam tham gia đánh bạc nhằm mục đích thắng thua bằng tiền. Việc người phạm tội sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các phương tiện điện tử khác như là phương tiện để liên lạc với nhau (ví dụ: nhắn tin qua điện thoại, qua email, zalo, viber.... để ghi số đề, lô tô, cá độ...) mà không hình thành nên các trò chơi được thua bằng tiền hoặc hiện vật trực tuyến thì không thuộc trường hợp sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các phương tiện điện tử để đánh bạc. Ngoài ra, cũng cần phân biệt với các trường hợp sử dụng điện thoại, máy tính truy cập vào internet xem đá gà, bóng đá,…hoặc sử dụng các ứng dụng như: lắc bầu cua, lắc tài xỉu, .. rồi cá cược trực tiếp với nhau không thông qua các tài khoản trực tuyến thì cũng không thuộc trường hợp sử dụng mạng internet, mạng máy tính, mạng viễn thông và các phương tiện điện tử để đánh bạc.
Vấn đề này cũng đã được Liên ngành tư pháp tỉnh thống nhất tại Thông báo kết luận số 243/TB-LN ngày 26/5/2021 của Hội nghị “Thực trạng và giải pháp xử lý, giải quyết đối với tội phạm đánh bạc, tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc trên địa bàn tỉnh Tây Ninh năm 2020”. Theo đó, chỉ áp dụng tình tiết “Sử dụng mạng internet, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội” đối với hành vi đăng nhập vào tài khoản trên các trang mạng đánh bạc trực tuyến (có kết nối mạng internet) không được phép hoạt động trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và sử dụng tài khoản này để đặt cược, tham gia đánh bạc trực tuyến. Khi hành vi đặt cược và tham gia đánh bạc không thông qua tài khoản trên trang mạng đánh bạc trực tuyến thì không áp dụng tình tiết này.
Để xác định các trang web đánh bạc trực tuyến mà các đối tượng tham gia cóđược phép hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam hay không, KSV cần yêu cầu Điều tra viên ban hành văn bản gửi Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh để hỗ trợ cung cấp thông tin liên quan đến các trang web.
Thứ hai, kinh nghiệm trong việc xác định số tiền dùng đánh bạc và tội danh
Theo Hướng dẫn tại Thông báo kết luận số 243/TB-LN ngày 26/5/2021 của Liên ngành tư pháp tỉnh thì việc xác định số tiền dùng đánh bạc trong trường hợp sử dụng điểm (được thỏa thuận quy đổi thành tiền) trong tài khoản để đánh bạc qua mạng trong 01 lần vận dụng theo tinh thần của Nghị quyết số 01/2010/NQ-HĐTP, cụ thể:
Đối với trường hợp nhiều người cùng tham gia đánh bạc với nhau (đánh bài, đá gà) thì số tiền dùng vào việc đánh bạc là tổng số điểm (được thỏa thuận quy đổi thành tiền) có trong tài khoản của tất cả các đối tượng đang sử dụng để tham gia cá cược trong chiếu bạc online vì tất cả số điểm này được chuyển vào tài khoản của các đối tượng chỉ có thể sử dụng tham gia đánh bạc, không thể sử dụng vào mục đích khác nên có căn cứ xác định là sẽ dùng vào việc đánh bạc.
Đối với trường hợp đánh bạc dưới hình thức cá độ bóng đá, đua xe, đua ngựa… thì khi xác định số tiền dùng vào việc đánh bạc cần lưu ý thời điểm phát hiện và bắt giữ đối tượng để xác định chính xác, theo đó:
Nếu tại thời điểm phát hiện và bắt giữ đối tượng mà ván cá cược chưa kết thúc thì xác định số tiền dùng đánh bạc là tất cả số điểm (được thỏa thuận quy đổi thành tiền) có trong tài khoản mà đối tượng đang sử dụng để tham gia cá cược vì cho đến khi kết thúc ván cá cược các đối tượng vẫn có thể tiếp tục sử dụng thêm điểm để cá cược nên số điểm còn lại đều có căn cứ xác định là sẽ dùng vào việc đánh bạc.
Nếu tại thời điểm phát hiện và bắt giữ đối tượng mà ván cá cược đã kết thúc thì xác định số tiền dùng vào việc đánh bạc là số điểm (được thỏa thuận quy đổi thành tiền) mà đối tượng đang sử dụng để tham gia cá cược trong ván đó cộng với số điểm thắng được sau khi cá cược.
Từ hướng dẫn trên, để có thể xác định được số tiền dùng đánh bạc của các đối tượng trong vụ án đánh bạc trực tuyến trên mạng internet, chúng ta cần lưu ý hai vấn đề:
Hình thức đánh bạc: Xuất phát từ đặc thù của từng loại hình thức đánh bạc mà quy trình luân chuyển số tiền dùng đánh bạc qua lại giữa các đối tượng là khác nhau dẫn đến cách thức xác định số tiền dùng đánh bạc của mỗi hình thức đánh bạc cũng khác nhau. Theo đó, trường hợp nhiều người đánh bạc cùng với nhau (số tiền sẽ luân chuyển qua lại giữa những người này và họ đều biết rõ số tiền tham gia đặt cược, thắng cược, thua cược của những người chơi cùng) nên số tiền dùng đánh bạc được xác định là tất cả số điểm (được thỏa thuận quy đổi thành tiền) có trong tài khoản của tất cả các đối tượng đang sử dụng để tham gia cá cược trong chiếu bạc online.
Ví dụ 1: A, B, C, D cùng tham gia chiếu bạc đánh bài tiến lên online trên mạng internet. Trong đó, tài khoản đánh bạc của A có 5.000 điểm, của B có 4.000 điểm, của C có 3.000 điểm, của D có 3.000 điểm; thỏa thuận với nhau 01 điểm quy đổi thành 20.000 đồng. Như vậy, số tiền dùng đánh bạc của A, B, C, D là (5.000 + 4.000 + 3.000 + 3.000) điểm x 20.000 đồng = 300.000.000 đồng.
Đối với trường hợp 01 người đánh bạc với nhiều người (cá độ bóng đá, đua ngựa..) thì chỉ người đứng ra tổ chức cá cược mới biết được số tiền dùng đánh bạc của những người chơi, những người chơi sẽ không biết số tiền dùng đánh bạc của nhau, không có sự luân chuyển số tiền đánh bạc qua lại giữa những người chơi nên đối với hình thức đánh bạc này số tiền dùng đánh bạc sẽ tính theo từng ván cá cược; theo đó số tiền dùng đánh bạc của người đứng ra tổ chức là tổng số tiền dùng đánh bạc của những người chơi, còn số tiền dùng đánh bạc của những người chơi thì chỉ là số tiền họ đặt cược và thắng cược.
Ví dụ 2: A là người đứng ra tổ chức giao các tài khoản cá độ bóng đá cho B, C, D trực tiếp sử dụng để tham gia đặt cược, thỏa thuận 01 điểm là 30.000 đồng. Trong trận đấu bóng đá giữa CLB Barcelona và Real Madrid, B đặt cược 500 điểm, thắng được 200 điểm; C đặt 300 điểm, thua cược; D đặt 400 điểm, hòa. Số tiền dùng đánh bạc của A là (500 + 200 + 300 + 400) điểm x 30.000 đồng = 42.000.000 đồng; của B là (500 + 200) điểm x 30.000 đồng = 21.000.000 đồng; của C là 300 điểm x 30.000 đồng = 9.000.000 đồng; của D là 400 điểm x 30.000 đồng = 12.000.000 đồng.
Thời điểm phát hiện và bắt giữ tội phạm: Chỉ lưu ý vấn đề này đối với trường hợp 01 người đánh bạc với nhiều người (cá độ bóng đá, đua ngựa…). Cùng một hình thức đánh bạc nhưng việc xác định số tiền dùng đánh bạc lại khác nhau, phụ thuộc thời điểm phát hiện và bắt giữ tội phạm; điều này xuất phát từ việc số tiền dùng đánh bạc được tính theo từng ván cá cược (như đã phân tích ở trên)và đặc thù của hình thức đánh bạc. Chẳng hạn như cá độ bóng đá, trong lúc trận đấu đang diễn ra thìngười chơi có thể đặt cược nhiều lần như đặt đội A, đặt đội B, đặt tài xỉu…Do đó, khi trận đấu vẫn chưa kết thúc thì có căn cứ xác định người chơi sẽ tiếp tục sử dụng số điểm trong tài khoản để tham gia đặt cược nên số tiền dùng đánh bạc được xác định là tổng số điểm có trong tài khoản của người chơi (được quy đổi thành tiền); còn khi trận đấu đã kết thúc thì số tiền dùng đánh bạc được xác định là số điểm thực tế mà người chơi đã đặt cược và số điểm mà họ thắng được (được quy đổi thành tiền).
Ví dụ 3: A giao cho B 01 tài khoản cá độ bóng đá 500 điểm, thỏa thuận 01 điểm là 20.000 đồng; giao cho C 01 tài khoản 500 điểm, thỏa thuận 01 điểm là 30.000 đồng.
Trường hợp B, C đang tham gia đặt cược mà bị Công an phát hiện bắt quả tang thì số tiền dùng đánh bạc của A là (500 điểm x 20.000 đồng) + (500 điểm x 30.000 đồng) = 25.000.000 đồng, của B là 500 điểm x 20.000 đồng = 10.000.000 đồng, của C là 500 điểm x 30.000 đồng = 15.000.000 đồng.
Trường hợp sau khi trận đấu đã kết thúc thì B, C bị phát hiện. Qua kết quả trích xuất dữ liệu từ trận đấu thể hiện: B đặt cược 300 điểm, thắng được 300 điểm; C đặt cược 200 điểm, hòa. Số tiền dùng đánh bạc của A là (300 + 300) điểm x 20.000 đồng + (200 điểm x 30.000 đồng) = 18.000.000 đồng; của B là (300 + 300) điểm x 20.000 đồng = 12.000.000 đồng; của C là 200 điểm x 30.000 đồng = 6.000.000 đồng.
Trên cơ sở xác định được số tiền dùng đánh bạc, căn cứ theo quy định tại Điều 321, 322 BLHS để xác định tội danh. Đặc thù của loại án này, đó là việc từ một tài khoản đánh bạc ban đầu do tổng đại lý giao, các đối tượng sẽ chia nhỏ thành nhiều tài khoản rồi giao lại cho các đại lý cấp 1, đại lý cấp 1 tiếp tục giao cho đại lý cấp 2 với số tiền cao hơn nhằm hưởng tiền chênh lệch, tương tự cho đến cuối cùng sẽ là người trực tiếp sử dụng tài khoản để đánh bạc.Do đó, khi xác định tội danh đối với loại án này, cần lưu ý một số vấn đề sau:
Người trực tiếp sử dụng tài khoản để đánh bạc sẽ phạm tội đánh bạc nếu số tiền dùng đánh bạc theo cách xác định nêu trên từ 5.000.000 đồng trở lên.
Người nhận tài khoản và chia nhỏ thành nhiều tài khoản khác rồi giao lại cho người khác để hưởng tiền chênh lệch được xác định là phạm tội “Tổ chức đánh bạc” trong khi thỏa mãn 01 trong 02 trường hợp sau: (1) Số người nhận tài khoản từ 10 người trở lên trong cùng 01 cấp đại lý (những người này phải làm việc được, trường hợp không xác định được nhân thân, địa chỉ và chưa làm việc thì không tính) mà tổng số tiền, hiện vật dùng đánh bạc của những người này từ 5.000.000 đồng trở lên. (2) Tổng số tiền, hiện vật của những người nhận tài khoản và trực tiếp tham gia đánh bạc trong cùng một lần từ 20.000.000 đồng trở lên. Nếu không thỏa mãn hai trường hợp trên thì đồng phạm tội “Đánh bạc”.
Ví dụ 4: A nhận 01 tài khoản rồi chia nhỏ thành 15 tài khoản giao lại cho 15 người để 15 người này trực tiếp tham gia đánh bạc hoặc có thể tiếp tục giao lại cho nhiều người khác và đều làm việc được với 15 người nhận tài khoản, xác định được số tiền dùng đánh bạc là trên 5.000.000 đồng. Trong trường hợp này, A phạm tội “Tổ chức đánh bạc”, 15 người nhận tài khoản phạm tội “Đánh bạc”. Nếu trong 15 người nhận tài khoản, có người tiếp tục chia nhỏ tài khoản để giao lại cho người khác mà thỏa mãn điều kiện như trên thì cũng phạm tội “Tổ chức đánh bạc”.
Ví dụ 5: A nhận 01 tài khoản cá độ bóng đá, chia nhỏ thành 05 tài khoản giao lại cho B, C, D, E, F. Trong đó, B, C, D, E trực tiếp sử dụng tài khoản để tham gia đánh bạc; cònF tiếp tục chia nhỏ thành 03 tài khoản để giao lại 03 người khác trực tiếp tham gia đánh bạc. Trong trường hợp này, nếu tổng số tiền dùng bạc trong cùng một trận đấu bóng đá của 03 người nhận tài khoản của F từ 20.000.000 đồng trở lên thì A, F phạm tội “Tổ chức đánh bạc”, còn lại phạm tội “Đánh bạc”. Nếu tổng số tiền dùng đánh bạc của 03 người nhận tài khoản của F dưới 20.000.000 đồng nhưng tổng số tiền dùng đánh bạc của 03 người nhận tài khoản của F (bằng số điểm đặt cược nhân với số tiền mà F giao) cộng với số tiền dùng đánh bạc B, C, D, E (bằng số điểm đặt cược nhân với số tiền mà A giao) trong cùng một trận đấu bóng đá từ 20.000.000 đồng trở lên thì A phạm tội “Tổ chức đánh bạc”, còn lại phạm tội “Đánh bạc”.
Thứ ba, kinh nghiệm thu thập chứng cứ dữ liệu điện tử và chuyển hóa dữ liệu điện tử thành chứng cứ trong vụ án
Từ những phân tích về cách xác định số tiền dùng đánh bạc làm căn cứ để xác định tội danh như đã nêu trên, chúng ta có thể thấy việc thu thập dữ liệu tham gia đánh bạc của các đối tượng trên các trang web đóng một vai trò cực kỳ quan trọng và là chứng cứ không thể thiếu nếu muốn buộc tội các đối tượng nhất là trong trường hợp cá độ bóng đá bị phát hiện sau khi trận đấu đã kết thúc vì nếu không có dữ liệu này, chúng ta không thể nào xác định được số tiền dùng đánh bạc của các đối tượng trong từng trận đấu là bao nhiêu.
Vấn đề này cũng đã được Liên ngành tư pháp tỉnh thống nhất tại Thông báo kết luận số 243/TB-LN ngày 26/5/2021 của Hội nghị “Thực trạng và giải pháp xử lý, giải quyết đối với tội phạm đánh bạc, tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc trên địa bàn tỉnh Tây Ninh năm 2020”. Theo đó, chỉ áp dụng tình tiết “Sử dụng mạng internet, mạng viễn thông, phương tiện điện tử để phạm tội” đối với hành vi đăng nhập vào tài khoản trên các trang mạng đánh bạc trực tuyến (có kết nối mạng internet) không được phép hoạt động trên lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và sử dụng tài khoản này để đặt cược, tham gia đánh bạc trực tuyến. Khi hành vi đặt cược và tham gia đánh bạc không thông qua tài khoản trên trang mạng đánh bạc trực tuyến thì không áp dụng tình tiết này.
Để xác định các trang web đánh bạc trực tuyến mà các đối tượng tham gia cóđược phép hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam hay không, KSV cần yêu cầu Điều tra viên ban hành văn bản gửi Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh để hỗ trợ cung cấp thông tin liên quan đến các trang web.
Thứ hai, kinh nghiệm trong việc xác định số tiền dùng đánh bạc và tội danh
Theo Hướng dẫn tại Thông báo kết luận số 243/TB-LN ngày 26/5/2021 của Liên ngành tư pháp tỉnh thì việc xác định số tiền dùng đánh bạc trong trường hợp sử dụng điểm (được thỏa thuận quy đổi thành tiền) trong tài khoản để đánh bạc qua mạng trong 01 lần vận dụng theo tinh thần của Nghị quyết số 01/2010/NQ-HĐTP, cụ thể:
Đối với trường hợp nhiều người cùng tham gia đánh bạc với nhau (đánh bài, đá gà) thì số tiền dùng vào việc đánh bạc là tổng số điểm (được thỏa thuận quy đổi thành tiền) có trong tài khoản của tất cả các đối tượng đang sử dụng để tham gia cá cược trong chiếu bạc online vì tất cả số điểm này được chuyển vào tài khoản của các đối tượng chỉ có thể sử dụng tham gia đánh bạc, không thể sử dụng vào mục đích khác nên có căn cứ xác định là sẽ dùng vào việc đánh bạc.
Đối với trường hợp đánh bạc dưới hình thức cá độ bóng đá, đua xe, đua ngựa… thì khi xác định số tiền dùng vào việc đánh bạc cần lưu ý thời điểm phát hiện và bắt giữ đối tượng để xác định chính xác, theo đó:
Nếu tại thời điểm phát hiện và bắt giữ đối tượng mà ván cá cược chưa kết thúc thì xác định số tiền dùng đánh bạc là tất cả số điểm (được thỏa thuận quy đổi thành tiền) có trong tài khoản mà đối tượng đang sử dụng để tham gia cá cược vì cho đến khi kết thúc ván cá cược các đối tượng vẫn có thể tiếp tục sử dụng thêm điểm để cá cược nên số điểm còn lại đều có căn cứ xác định là sẽ dùng vào việc đánh bạc.
Nếu tại thời điểm phát hiện và bắt giữ đối tượng mà ván cá cược đã kết thúc thì xác định số tiền dùng vào việc đánh bạc là số điểm (được thỏa thuận quy đổi thành tiền) mà đối tượng đang sử dụng để tham gia cá cược trong ván đó cộng với số điểm thắng được sau khi cá cược.
Từ hướng dẫn trên, để có thể xác định được số tiền dùng đánh bạc của các đối tượng trong vụ án đánh bạc trực tuyến trên mạng internet, chúng ta cần lưu ý hai vấn đề:
Hình thức đánh bạc: Xuất phát từ đặc thù của từng loại hình thức đánh bạc mà quy trình luân chuyển số tiền dùng đánh bạc qua lại giữa các đối tượng là khác nhau dẫn đến cách thức xác định số tiền dùng đánh bạc của mỗi hình thức đánh bạc cũng khác nhau. Theo đó, trường hợp nhiều người đánh bạc cùng với nhau (số tiền sẽ luân chuyển qua lại giữa những người này và họ đều biết rõ số tiền tham gia đặt cược, thắng cược, thua cược của những người chơi cùng) nên số tiền dùng đánh bạc được xác định là tất cả số điểm (được thỏa thuận quy đổi thành tiền) có trong tài khoản của tất cả các đối tượng đang sử dụng để tham gia cá cược trong chiếu bạc online.
Ví dụ 1: A, B, C, D cùng tham gia chiếu bạc đánh bài tiến lên online trên mạng internet. Trong đó, tài khoản đánh bạc của A có 5.000 điểm, của B có 4.000 điểm, của C có 3.000 điểm, của D có 3.000 điểm; thỏa thuận với nhau 01 điểm quy đổi thành 20.000 đồng. Như vậy, số tiền dùng đánh bạc của A, B, C, D là (5.000 + 4.000 + 3.000 + 3.000) điểm x 20.000 đồng = 300.000.000 đồng.
Đối với trường hợp 01 người đánh bạc với nhiều người (cá độ bóng đá, đua ngựa..) thì chỉ người đứng ra tổ chức cá cược mới biết được số tiền dùng đánh bạc của những người chơi, những người chơi sẽ không biết số tiền dùng đánh bạc của nhau, không có sự luân chuyển số tiền đánh bạc qua lại giữa những người chơi nên đối với hình thức đánh bạc này số tiền dùng đánh bạc sẽ tính theo từng ván cá cược; theo đó số tiền dùng đánh bạc của người đứng ra tổ chức là tổng số tiền dùng đánh bạc của những người chơi, còn số tiền dùng đánh bạc của những người chơi thì chỉ là số tiền họ đặt cược và thắng cược.
Ví dụ 2: A là người đứng ra tổ chức giao các tài khoản cá độ bóng đá cho B, C, D trực tiếp sử dụng để tham gia đặt cược, thỏa thuận 01 điểm là 30.000 đồng. Trong trận đấu bóng đá giữa CLB Barcelona và Real Madrid, B đặt cược 500 điểm, thắng được 200 điểm; C đặt 300 điểm, thua cược; D đặt 400 điểm, hòa. Số tiền dùng đánh bạc của A là (500 + 200 + 300 + 400) điểm x 30.000 đồng = 42.000.000 đồng; của B là (500 + 200) điểm x 30.000 đồng = 21.000.000 đồng; của C là 300 điểm x 30.000 đồng = 9.000.000 đồng; của D là 400 điểm x 30.000 đồng = 12.000.000 đồng.
Thời điểm phát hiện và bắt giữ tội phạm: Chỉ lưu ý vấn đề này đối với trường hợp 01 người đánh bạc với nhiều người (cá độ bóng đá, đua ngựa…). Cùng một hình thức đánh bạc nhưng việc xác định số tiền dùng đánh bạc lại khác nhau, phụ thuộc thời điểm phát hiện và bắt giữ tội phạm; điều này xuất phát từ việc số tiền dùng đánh bạc được tính theo từng ván cá cược (như đã phân tích ở trên)và đặc thù của hình thức đánh bạc. Chẳng hạn như cá độ bóng đá, trong lúc trận đấu đang diễn ra thìngười chơi có thể đặt cược nhiều lần như đặt đội A, đặt đội B, đặt tài xỉu…Do đó, khi trận đấu vẫn chưa kết thúc thì có căn cứ xác định người chơi sẽ tiếp tục sử dụng số điểm trong tài khoản để tham gia đặt cược nên số tiền dùng đánh bạc được xác định là tổng số điểm có trong tài khoản của người chơi (được quy đổi thành tiền); còn khi trận đấu đã kết thúc thì số tiền dùng đánh bạc được xác định là số điểm thực tế mà người chơi đã đặt cược và số điểm mà họ thắng được (được quy đổi thành tiền).
Ví dụ 3: A giao cho B 01 tài khoản cá độ bóng đá 500 điểm, thỏa thuận 01 điểm là 20.000 đồng; giao cho C 01 tài khoản 500 điểm, thỏa thuận 01 điểm là 30.000 đồng.
Trường hợp B, C đang tham gia đặt cược mà bị Công an phát hiện bắt quả tang thì số tiền dùng đánh bạc của A là (500 điểm x 20.000 đồng) + (500 điểm x 30.000 đồng) = 25.000.000 đồng, của B là 500 điểm x 20.000 đồng = 10.000.000 đồng, của C là 500 điểm x 30.000 đồng = 15.000.000 đồng.
Trường hợp sau khi trận đấu đã kết thúc thì B, C bị phát hiện. Qua kết quả trích xuất dữ liệu từ trận đấu thể hiện: B đặt cược 300 điểm, thắng được 300 điểm; C đặt cược 200 điểm, hòa. Số tiền dùng đánh bạc của A là (300 + 300) điểm x 20.000 đồng + (200 điểm x 30.000 đồng) = 18.000.000 đồng; của B là (300 + 300) điểm x 20.000 đồng = 12.000.000 đồng; của C là 200 điểm x 30.000 đồng = 6.000.000 đồng.
Trên cơ sở xác định được số tiền dùng đánh bạc, căn cứ theo quy định tại Điều 321, 322 BLHS để xác định tội danh. Đặc thù của loại án này, đó là việc từ một tài khoản đánh bạc ban đầu do tổng đại lý giao, các đối tượng sẽ chia nhỏ thành nhiều tài khoản rồi giao lại cho các đại lý cấp 1, đại lý cấp 1 tiếp tục giao cho đại lý cấp 2 với số tiền cao hơn nhằm hưởng tiền chênh lệch, tương tự cho đến cuối cùng sẽ là người trực tiếp sử dụng tài khoản để đánh bạc.Do đó, khi xác định tội danh đối với loại án này, cần lưu ý một số vấn đề sau:
Người trực tiếp sử dụng tài khoản để đánh bạc sẽ phạm tội đánh bạc nếu số tiền dùng đánh bạc theo cách xác định nêu trên từ 5.000.000 đồng trở lên.
Người nhận tài khoản và chia nhỏ thành nhiều tài khoản khác rồi giao lại cho người khác để hưởng tiền chênh lệch được xác định là phạm tội “Tổ chức đánh bạc” trong khi thỏa mãn 01 trong 02 trường hợp sau: (1) Số người nhận tài khoản từ 10 người trở lên trong cùng 01 cấp đại lý (những người này phải làm việc được, trường hợp không xác định được nhân thân, địa chỉ và chưa làm việc thì không tính) mà tổng số tiền, hiện vật dùng đánh bạc của những người này từ 5.000.000 đồng trở lên. (2) Tổng số tiền, hiện vật của những người nhận tài khoản và trực tiếp tham gia đánh bạc trong cùng một lần từ 20.000.000 đồng trở lên. Nếu không thỏa mãn hai trường hợp trên thì đồng phạm tội “Đánh bạc”.
Ví dụ 4: A nhận 01 tài khoản rồi chia nhỏ thành 15 tài khoản giao lại cho 15 người để 15 người này trực tiếp tham gia đánh bạc hoặc có thể tiếp tục giao lại cho nhiều người khác và đều làm việc được với 15 người nhận tài khoản, xác định được số tiền dùng đánh bạc là trên 5.000.000 đồng. Trong trường hợp này, A phạm tội “Tổ chức đánh bạc”, 15 người nhận tài khoản phạm tội “Đánh bạc”. Nếu trong 15 người nhận tài khoản, có người tiếp tục chia nhỏ tài khoản để giao lại cho người khác mà thỏa mãn điều kiện như trên thì cũng phạm tội “Tổ chức đánh bạc”.
Ví dụ 5: A nhận 01 tài khoản cá độ bóng đá, chia nhỏ thành 05 tài khoản giao lại cho B, C, D, E, F. Trong đó, B, C, D, E trực tiếp sử dụng tài khoản để tham gia đánh bạc; cònF tiếp tục chia nhỏ thành 03 tài khoản để giao lại 03 người khác trực tiếp tham gia đánh bạc. Trong trường hợp này, nếu tổng số tiền dùng bạc trong cùng một trận đấu bóng đá của 03 người nhận tài khoản của F từ 20.000.000 đồng trở lên thì A, F phạm tội “Tổ chức đánh bạc”, còn lại phạm tội “Đánh bạc”. Nếu tổng số tiền dùng đánh bạc của 03 người nhận tài khoản của F dưới 20.000.000 đồng nhưng tổng số tiền dùng đánh bạc của 03 người nhận tài khoản của F (bằng số điểm đặt cược nhân với số tiền mà F giao) cộng với số tiền dùng đánh bạc B, C, D, E (bằng số điểm đặt cược nhân với số tiền mà A giao) trong cùng một trận đấu bóng đá từ 20.000.000 đồng trở lên thì A phạm tội “Tổ chức đánh bạc”, còn lại phạm tội “Đánh bạc”.
Thứ ba, kinh nghiệm thu thập chứng cứ dữ liệu điện tử và chuyển hóa dữ liệu điện tử thành chứng cứ trong vụ án
Từ những phân tích về cách xác định số tiền dùng đánh bạc làm căn cứ để xác định tội danh như đã nêu trên, chúng ta có thể thấy việc thu thập dữ liệu tham gia đánh bạc của các đối tượng trên các trang web đóng một vai trò cực kỳ quan trọng và là chứng cứ không thể thiếu nếu muốn buộc tội các đối tượng nhất là trong trường hợp cá độ bóng đá bị phát hiện sau khi trận đấu đã kết thúc vì nếu không có dữ liệu này, chúng ta không thể nào xác định được số tiền dùng đánh bạc của các đối tượng trong từng trận đấu là bao nhiêu.
|
|
Ảnh 2: Kết quả trích xuất dữ liệu tài khoản đánh bạc bạc
Để thu thập được chứng cứ này, đòi hỏi ngay từ khi bắt các đối tượng, CQĐT phải lập tức tiến hành ngay việc thu giữ điện thoại di động, máy vi tính cũng như các thiết bị điện tử khác mà các đối tượng sử dụng để tham gia đánh bạc; phân công ĐTV, CBĐT có trình độ về CNTT, sử dụng thành thạo các thiết bị điện tử… nhanh chóng đăng nhập vào tài khoản của các đối tượng, trích xuất và in ra giấy tất cả kết quả tham gia đánh bạc của tài khoản đó còn lưu trữ trên hệ thống để tránh trường hợp tổng đại lý sẽ xóa hết dữ liệu khi biết tin các đối tượng bị bắt. Việc thu giữ các thiết bị này không chỉ giúp cho CQĐT thu thập được kết quả tham gia đánh bạc của các đối tượng mà còn có thể thu thập được những chứng cứ khác có liên quan, củng cố vững chắc cho việc xử lý vụ án như tin nhắn tính tiền thắng thua, việc trao đổi thông tin giữa các đối tượng với nhau liên quan đến việc đánh bạc…
Nhằm đảm bảo cho việc thu thập chứng cứ là khách quan, đúng quy định pháp luật và có giá trị pháp lý, KSV phải kiểm sát chặt chẽ việc thu thập chứng cứ của ĐTV, bất kỳ hoạt động tố tụng nào cũng phải được lập biên bản có sự tham gia của đối tượng và người chứng kiến, từ việc thu giữ điện thoại di động, máy vi tính đến hoạt động kiểm tra, trích xuất dữ liệu và niêm phong đồ vật, tài liệu thu giữ. Sau khi tiến hành trích xuất dữ liệu và in ra giấy, ĐTV phải cho các đối tượng ký xác nhận vào từng trang và giải thích rõ nội dung của từng trang đối với các ký hiệu và thông tin khác có liên quan. Đồng thời, tiến hành cho các đối tượng tự giải phơi từ kết quả trích xuất dữ liệu trên. Những tài liệu này chính là kết quả của việc chuyển hóa dữ liệu điện tử thành chứng cứ của vụ án phù hợp với quy định tại các Điều 86, 87, 88 và 99 BLTTHS.
Thứ tư, lập sơ đồ thể hiện quy trình tổ chức đánh bạc của các đối tượng:
Xuất phát từ đặc thù của loại án như đã trình bày ở trên, đó là việc từ một tài khoản đánh bạc ban đầu do tổng đại lý giao, các đối tượng sẽ chia nhỏ thành nhiều tài khoản rồi giao lại cho các đại lý cấp 1, đại lý cấp 1 tiếp tục giao cho đại lý cấp 2 với số tiền cao hơn nhằm hưởng tiền chênh lệch, tương tự cho đến cuối cùng sẽ là người trực tiếp sử dụng tài khoản để đánh bạc. Do đó, để có thể quản lý chặt chẽ, đảm bảo đầy đủ, không bị thiếu sót bất kỳ một đối tượng nào đồng thời giúp cho chúng ta xác định được chính xác tội danh của từng đối tượng, thuận tiện trong việc báo cáo quan điểm giải quyết vụ án với lãnh đạo đòi hỏi chúng ta phải tóm tắt lại toàn bộ vụ án thành một sơ đồ, thể hiện rõ được tên tài khoản, người nhận, số tiền được giao…Ví dụ:
Sơ đồ quy trình tổ chức đánh bạc
Từ sơ đồ trên, chúng ta có thể tóm tắt lại toàn bộ vụ án như sau: A nhận từ một người không rõ họ tên địa chỉ 01 tài khoản cá độ bóng đá tên “UMA5” với số điểm trong tài khoản là 50.000 điểm, thỏa thuận 10.000 đồng/01 điểm. A chia tài khoản trên thành 05 tài khoản, giao lại cho B 01 tài khoản tên “UMA501” với số điểm trong tài khoản là 10.000 điểm, thỏa thuận 15.000 đồng/01 điểm để B trực tiếp tham gia đặt cược (tương tự đối với D, F); giao cho C 01 tài khoản tên “UMA502” với số điểm trong tài khoản là 10.000 điểm, thỏa thuận 01 điểm là 20.000 đồng (tương tự đối với E). Sau khi nhận tài khoản, C không sử dụng tài khoản trên để tham gia đặt cược mà tiếp tục chia thành 03 tài khoản, giao lại cho C1, C2 mỗi người 01 tài khoản tên “uma5021” và “uma5022” với số điểm trong mỗi tài khoản là 3.000 điểm, thỏa thuận 01 điểm là 25.000 đồng, C3 01 tài khoản tên “uma5023” với số điểm trong mỗi tài khoản là 4.000 điểm, thỏa thuận 01 điểm là 30.000 đồng (tương tự đối với E1, E2, C31, C32, E21, E22).
Vận dụng sơ đồ trên, chúng ta xác định số tiền dùng đánh bạc và tội danh như sau:
Xét trường hợp thứ nhất (tương tự ví dụ 1): A, C, E, C3, E2 không phạm tội “Tổ chức đánh bạc” do số người nhận tài khoản từ A, C, E, C3, E2 không đủ 10 người trở lên.
Xét trường hợp thứ hai (tương tự ví dụ 2): Giả sử vào ngày 01/01/2022, trận đấu bóng đá giữa CLB Manchester United và CLB Manchester City, B, D, F, C1, C2, E1, C31, C32, E21, E22 đều tham gia đặt cược. Trong đó, B đặt 100 điểm (500 điểm x 15.000 đồng = 7.500.000 đồng), D đặt 200 điểm (200 điểm x 30.000 đồng = 6.000.000 đồng), F đặt 200 điểm (200 điểm x 15.000 đồng = 3.000.000 đồng), C1 đặt 200 điểm (200 điểm x 25.000 đồng = 5.000.000 đồng), C2 đặt 300 điểm (300 điểm x 25.000 đồng = 7.500.000 đồng), E1 đặt 400 điểm (400 điểm x 40.000 đồng = 16.000.000 đồng), C31 đặt 300 điểm (300 điểm x 40.000 đồng = 12.000.000 đồng), C32 đặt 300 điểm (300 điểm x 50.000 đồng = 15.000.000 đồng), E21 đặt 200 điểm (200 điểm x 40.000 đồng = 8.000.000 đồng) và E22 đặt 300 điểm
(300 điểm x 50.000 đồng = 15.000.000 đồng).
Như vậy, A
(=B+C1+C2+C31+C32+D+E1+E21+E22=95.000.000 đồng), C
(=C1+C2+C31+C32=39.500.000 đồng), E (=E1+E21+E22=39.000.000 đồng), C3
(=C31+C32= 27.000.000 đồng), E2 (=E21+E22=23.000.000 đồng) phạm tội “Tổ chức đánh bạc” do trong cùng một trận đấu những người nhận tài khoản có tổng số dùng đánh bạc từ 20.000.000 đồng trở lên. Còn lại B, D, F, C1, C2, E1, C31, C32, E21, E22 phạm tội “Đánh bạc”.
Ảnh 3: Liên ngành tư pháp thị xã Trảng Bàng tiến hành họp, thống nhất về đường lối giải quyết vụ
Bên cạnh một số kinh nghiệm nêu trên, trong quá trình thực hành quyền công tố, kiểm sát việc giải quyết loại án này, KSV và KTV, CV được phân công thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra vụ án phải luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, tham gia đầy đủ các hoạt động hỏi cung, đối chất, nhận dạng; từ đó kịp thời phát hiện những vi phạm, thiếu sót của CQĐT, yêu cầu khắc phục ngay. Tích cực tìm tòi, nghiên cứu các bản án tương tự được đăng trên Cổng thông tin điện tử của TANDTC; các văn bản pháp luật có liên quan cũng như các bài viết, tạp chí trên mạng internet để có thể hiểu rõ được phương thức hoạt động và cách thức đánh bạc của loại tội phạm này giúp chúng ta chủ động, tự tin hơn trong việc lấy lời khai, hỏi cung bị can, phát hiện và đánh giá được tính trung thực trong lời khai của các bị can.Phối hợp chặt chẽ với CQĐT ngay từ khi tiếp nhận nguồn tin về tội phạm, thống nhất những vấn đề cần điều tra làm rõ và cách thức xác minh, thu thập tài liệu, chứng cứ. Trường hợp cần thiết có thể nhờ sự hỗ trợ của Đội phòng chống tội phạm công nghệ cao thuộc Phòng Cảnh sát hình sự (PC02) Công an tỉnh Tây Ninh trong việc trích xuất dữ liệu điện tử đảm bảo việc trích xuất dữ liệu đúng quy định của pháp luật, tránh những sai sót làm mất dữ liệu.
Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân trong quá trình cùng với KSV thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra các vụ án sử dụng mạng internet để đánh bạc, rất mong nhận được sự trao đổi, góp ý của các đồng chí để chúng ta có thể kiểm sát việc giải quyết loại án này tốt hơn trong thời gian tới
Lý Trọng Đại Kiểm tra viên VKSND thị xã Trảng Bàng
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Danh mục
Thống kê truy cập
- Đang truy cập10
- Hôm nay513
- Tháng hiện tại15,462
- Tổng lượt truy cập1,351,703