Xã hội ngày càng phát triển kéo theo diễn biến tình hình tội phạm cũng ngày càng phức tạp. Thực tế trên địa bàn thị xã Hoà Thành, thời gian gần đây xuất hiện nhiều vụ án có tính chất phức tạp, đối tượng khai báo gian dối, quanh co chối tội gây nhiều khó khăn cho việc giải quyết vụ án. Thực hiện tinh thần Chuyển đổi số theo Kế hoạch 113/KH-VKS ngày 22/01/2025 và tiếp thu những vấn đề đưa ra tại Hội nghị tập huấn sử dụng thiết bị ghi âm, ghi hình cơ động ngày 20/02/2025 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh, Lãnh đạo Viện kiểm sát nhân dân thị xã Hoà Thành đã chỉ đạo cán bộ tiếp cận, chủ động nghiên cứu ngay phần mềm “MVRS0202” (Phần mềm ghi âm, ghi hình dùng cho Viện kiểm sát khi hỏi cung bị can) và thiết bị ghi âm, ghi hình cơ động để thực hiện có hiệu quả trong công tác kiểm sát giải quyết các vụ án hình sự.
Cán bộ đơn vị tự tập huấn cách thức sử dụng thiết bị trên phần mềm MVRS0202
“MVRS0202” là phần mềm được sáng tạo và phát triển bởi Công ty TNHH Thanh Bình – BCA, là doanh nghiệp nhà nước trực thuộc Cục Công nghiệp An ninh (H08) Bộ Công an, đã được Bộ Công an đánh giá đủ các tiêu chuẩn khi đưa vào thực hiện hỏi cung bị can. Ngay khi triển khai, đơn vị hướng đến những vụ án có tính chất phức tạp, nhiều bị can có lời khai mâu thuẫn, không phù hợp với những tài liệu, chứng cứ đã thu thập trong quá trình điều tra. Trước khi truy tố các bị can, Kiểm sát viên được phân công thụ lý vụ án sẽ tiến hành phúc cung, làm rõ những vấn đề quan trọng của vụ án bằng phương pháp ghi âm, ghi hình thông qua phần mềm “MVRS0202”, sau đó chuyển dữ liệu vào đĩa CD lưu trữ theo hồ sơ vụ án. Đây là cách làm mới, có vai trò đặc biệt quan trọng, giúp bảo vệ chứng cứ đã thu thập, phòng tránh việc phản cung, thay đổi lời khai gây khó khăn cho việc giải quyết vụ án. Khi cán bộ, kiểm sát viên nắm rõ cách thức sử dụng thiết bị và phần mềm, đơn vị đã triển khai thực hiện ngay đối với những vụ án phức tạp, có bị can, bị hại là người chưa thành niên. Bởi lẽ đối với người chưa thành niên, việc hỏi cung, lấy lời khai cần đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người cung cấp thông tin được pháp luật bảo vệ, đồng thời phòng tránh những khiếu nại trong hoạt động giải quyết vụ án về sau. Nhận thấy tầm quan trọng của ứng dụng thiết bị ghi âm, ghi hình trong hoạt động thu thập chứng cứ, toàn thể Kiểm sát viên và cán bộ trong đơn vị đã chủ động đề xuất áp dụng đối với các vụ án được phân công thụ lý. Kết quả từ thời điểm triển khai vào đầu tháng 02 năm 2025, đơn vị đã tiến hành hỏi cung (có ghi âm, ghi hình) đối với 26 bị can, các đĩa CD được mã hoá và lưu trữ theo hồ sơ vụ án.

Kiểm sát viên phối hợp Điều tra viên hỏi cung bị can bằng thiết bị ghi âm, ghi hình cơ động
Những biên bản hỏi cung, biên bản ghi lời khai bằng giấy sẽ dễ dàng thay đổi, chỉnh sửa sau đó sao lưu thành nhiều bản phục vụ cho công tác nhưng trong một số trường hợp, tính khách quan của chứng cứ có thể không được đảm bảo, vì vậy việc thu thập, bảo vệ chứng cứ bằng thiết bị ghi âm, ghi hình thông qua phần mềm “MVRS0202” là một ưu điểm trong thời kỳ chuyển đổi số, giúp hạn chế những trường hợp này. Những tài liệu đã thu thập, những phiên hỏi cung sau khi tiến hành sẽ được mã hoá và chống sửa đổi khi sao lưu bằng tính năng bảo mật AES-128, xác thực tính toàn vẹn của dữ liệu theo chuẩn SHA256. Trong đó AES (Advanced Encryption Standard) - chuẩn mã hoá dữ liệu thuộc kiểu thuật toán “mã hóa khối” (block cipher) do Viện tiêu chuẩn và Công nghệ quốc gia Hoa Kỳ phát hành vào năm 2001, SHA256 (Secure Hash Algorithm) được sử dụng để bảo mật bằng mật mã, thiết kế bởi Cơ quan An ninh Quốc gia Hoa Kỳ và là một Tiêu chuẩn Xử lý Thông tin Liên bang Hoa Kỳ. Theo đó, phiên hỏi cung sẽ được bảo mật và chỉ mở để xem lại khi có mã khoá của đơn vị. Điều này thể hiện tính bảo mật cao, là thành công to lớn của đội ngũ sáng tạo và phát triển phần mềm “MVRS0202”. Dựa trên nền tảng này, hoạt động ghi âm, ghi hình trong hỏi cung bị can giúp mở rộng hơn trong hoạt động nghiệp vụ, dễ dàng trong việc truy cập, nghiên cứu cho cán bộ đơn vị, đảm bảo tính khách quan và góp phần tiết kiệm ngân sách trong công tác lưu trữ.

Kiểm sát viên phối hợp Điều tra viên hỏi cung bị can bằng thiết bị ghi âm, ghi hình cơ động
Có thể thấy, “Chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin” là nhiệm vụ quan trọng, cấp thiết nhưng để thực hiện và hoạt động ổn định cần một quá trình thay đổi dài từ tư tưởng, tinh thần đến cách thức làm việc. Quá trình này là cơ hội cho đội ngũ cán bộ trẻ, có khả năng vận dụng sức trẻ, tính năng động, nhiệt huyết trong công việc để tiếp thu, nhanh chóng thực hiện nhưng bên cạnh đó cũng còn nhiều thách thức. Bởi lẽ, để thay đổi tư tưởng, tinh thần và cách thức làm việc đã hình thành trong nhiều năm chưa bao giờ là dễ dàng. Mặc dù sẽ có những khó khăn nhưng theo tinh thần của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Thế giới ngày càng đổi mới, Nhân dân ta ngày càng tiến bộ, cho nên chúng ta phải tiếp tục học và hành để tiến bộ kịp Nhân dân” (Hồ Chí Minh, toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội). Do đó, toàn thể cán bộ trong đơn vị chủ động học hỏi, nghiên cứu và giúp đỡ lẫn nhau để đáp ứng yêu cầu công tác, phương hướng chỉ đạo của Lãnh đạo cũng như chỉ tiêu chung của Ngành đề ra. Trên tinh thần bắt tay vào thực hiện, phát sinh khó khăn, vướng mắc thì đề xuất giải pháp tháo gỡ, đơn vị Viện kiểm sát nhân dân thị xã Hoà Thành sẽ cố gắng vận dụng tốt hơn nữa những nền tảng đã có, giữ vững và phát huy những thành quả đã đạt được để thực hiện công tác Chuyển đổi số nói chung hay công tác ghi âm, ghi hình trong hoạt động tố tụng nói riêng ngày càng hiệu quả hơn. Bên cạnh đó vẫn phải đảm bảo việc thu thập, bảo vệ và sử dụng chứng cứ phải tuân thủ đúng theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự./.
Nguyễn Văn Phước – Viện KSND thị xã Hòa Thành