Trong năm 2022, tình hình tội phạm về ma túy trên địa bàn tỉnh tăng đột biến nhưng Viện kiểm sát nhân dân hai cấp tỉnh Tây Ninh đã có nhiều nỗ lực, góp phần tích cực trong công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm nói chung và tội phạm ma túy nói riêng tại địa phương, được cấp ủy và nhân dân tin tưởng.
Trụ sở VKSND tỉnh Tây Ninh
1. Tình hình tội phạm ma túy
Năm 2022, trên địa bàn tỉnh xảy ra 273 vụ án về ma túy, nhiều nhất là tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy” 156 vụ/177 bị can mới khởi tố (chiếm tỷ lệ 57,14% về số vụ và 41,94% về số bị can trong tổng số vụ án và bị can phạm tội về ma túy mới khởi tố), số lượng ma túy tàng trữ chủ yếu nhỏ lẻ, hầu hết người phạm tội mua để sử dụng; tiếp đến là tội “Mua bán trái phép chất ma túy” là 77 vụ/116 bị can mới khởi tố. Tuy nhiên, đã xuất hiện những đường dây vận chuyển ma túy với khối lượng lớn từ Campuchia về Việt Nam qua đường mòn, lối mở thuộc tuyến biên giới trên địa bàn các huyện Bến Cầu, Tân Biên, Tân Châu. Mặc dù số lượng các vụ án “Vận chuyển trái phép chất ma túy” chiếm tỷ lệ thấp trong tổng số các vụ án về ma túy mới khởi tố nhưng khối lượng ma túy vận chuyển so với năm 2021 là rất lớn (năm 2021 chỉ có 01 vụ khối lượng lớn là gần 12 kg nhưng năm 2022 có 01 vụ 15 kg, 01 vụ 20 kg, 01 vụ 48 kg và 01 vụ 53 kg), tính chất phức tạp của vụ án tăng đáng kể, số vụ án có đông bị can tăng. Nguồn ma túy có khối lượng rất lớn được các bị can vận chuyển thuê cho các đối tượng người Campuchia hoặc người Việt Nam sinh sống bên Campuchia và bên Việt Nam không rõ họ tên, địa chỉ. Ma túy được vận chuyển từ Campuchia vào Việt Nam sau đó được vận chuyển đến Thành phố Hồ Chí Minh để tiêu thụ.
Đối tượng phạm tội về ma túy chủ yếu là người đã từng sử dụng ma túy, không nghề nghiệp, có tiền án, tiền sự và hầu hết là nam giới, độ tuổi chủ yếu từ trên 18 tuổi đến 30 tuổi (chiếm tỷ lệ 51,66% trong tổng số bị can mới khởi tố), độ tuổi từ trên 30 tuổi đến 70 tuổi (chiếm tỷ lệ 45,5%). Các đối tượng có xu hướng liên kết nhau, hình thành băng, nhóm để phạm tội và tìm cách đối phó với lực lượng chức năng. Nhiều vụ án khi bắt quả tang hoặc khám xét nơi ở, khám xét trên người các đối tượng đã phát hiện nhiều súng, đạn là vũ khí quân dụng được chuẩn bị sẵn để chống trả lại lực lượng Công an.
Phương thức thực hiện tội phạm ngày càng tinh vi, khó phát hiện hơn. Ma túy được ngụy trang tinh vi dưới dạng gói trà hoặc đựng trong các bao thuốc lá, giấu trong bỏ bánh xe… Hành vi phạm tội xảy ra nhiều ở cả khu vực của thành thị và nông thôn, giao dịch ma túy chủ yếu là trong các nhà trọ, khách sạn, các quán karaoke hoặc ở các khu vực ít người qua lại.
Nguyên nhân phát sinh tội phạm về ma túy do ý thức chấp hành pháp luật của các đối tượng phạm tội còn thấp, thiếu sự quan tâm, quản lý của gia đình, dẫn đến sống buông thả, sa vào các tệ nạn xã hội, hút chích và nghiện ngập. Khi không có tiền thỏa mãn cơn nghiện, hoặc chỉ vì hám lợi trước mắt, các đối tượng dễ dàng thực hiện các hành vi mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy.
2. VKSND hai cấp tỉnh Tây Ninh quyết liệt đấu tranh với tội phạm về ma túy trên địa bàn tỉnh
Trước tình hình tội phạm ma túy có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp, VKSND hai cấp tỉnh Tây Ninh tiếp tục quán triệt, thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 36-CT/TW ngày 16/8/2019 của Bộ Chính trị về tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống và kiểm soát ma túy; Bộ luật Hình sự năm 2015; Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015; các Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng, các chỉ đạo của Trung ương Đảng, Nghị quyết của Quốc hội đối với VKSND; các Chỉ thị chuyên đề và Chỉ thị công tác hàng năm của Viện trưởng VKSND tối cao về công tác của ngành KSND; các Nghị quyết, Chương trình, Kế hoạch công tác phòng, chống tội phạm về ma túy của cấp trên và địa phương.
Khi Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 có hiệu lực và Công điện số 365/CĐ-TTg ngày 20/4/2022 của Thủ tướng Chính phủ về đôn đốc triển khai quyết liệt, hiệu quả công tác xác định tình trạng nghiện ma túy và cai nghiện ma túy theo Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 được ban hành, lãnh đạo VKS hai cấp tỉnh Tây Ninh đã triển khai đến tất cả cán bộ, Kiểm sát viên trong đơn vị để vận dụng trong quá trình thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành tại địa phương.
Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo VKSND tỉnh thường xuyên quán triệt cán bộ, công chức nâng cao ý thức, chủ động trong công tác phòng, chống ma túy, vận động gia đình chấp hành đúng đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước nhằm từng bước ngăn chặn tệ nạn ma túy, làm tốt công tác này cũng góp phần xây dựng xã hội văn minh, lành mạnh, đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
VKS hai cấp tỉnh Tây Ninh tích cực hưởng ứng “Tháng hành động phòng, chống ma túy” do địa phương và VKS tối cao phát động. Thông qua công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự về ma túy đã góp phần tuyên truyền, giáo dục quần chúng nhân dân về tác hại của ma túy; quy định pháp luật xử lý tội phạm về ma túy; hậu quả của việc mua bán, tàng trữ, vận chuyển trái phép chất ma túy; nâng cao ý thức phòng, chống ma túy trong nhân dân; tuyên truyền về nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy của ngành Kiểm sát.
Kiểm sát viên VKSND tỉnh Tây Ninh tham gia xét xử lưu động vụ án về ma túy để
tuyên truyền pháp luật trong nhân dân
Thông qua các hoạt động thực hiện chức năng, nhiệm vụ của ngành, VKS hai cấp tỉnh Tây Ninh đã đóng góp tích cực vào công tác đấu tranh phòng chống vi phạm và tội phạm về ma túy. Các ngành, đơn vị liên quan thường xuyên phối hợp thực hiện tốt các Quy chế đã được ký kết như: Quy chế phối hợp giữa Phòng thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử án an ninh, ma túy với Phòng Cảnh sát điều tra về tội phạm ma túy Công an tỉnh Tây Ninh; Quy chế số 08/QC-LN ngày 15/12/2017, sửa đổi, bổ sung năm 2020 của Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Tây Ninh với Bộ đội Biên phòng tỉnh Tây Ninh ; phối hợp tốt với các Cơ quan Công an, Tòa án, Hải quan, Biên phòng trong việc triển khai và thực hiện kịp thời, có hiệu quả chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo trong công tác phòng, chống ma túy, kiểm soát ma túy trong tình hình mới.
VKSND hai cấp tỉnh Tây Ninh kiểm sát chặt chẽ các tin báo các tin báo, tố giác tội phạm về ma túy; chủ động phối hợp liên ngành xét chọn các vụ án điểm đưa ra xét xử học tập rút kinh nghiệm; đồng thời qua công tác xét xử thể hiện được việc tuyên truyền ý thức chấp hành pháp luật trong nhân dân và kiên quyết trừng trị tội phạm nhằm răn đe phòng ngừa tội phạm mới phát sinh.
Trong năm, ngành Kiểm sát tỉnh Tây Ninh đã thực hành quyền công tố, kiểm sát việc tiếp nhận, giải quyết đối với 273 tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố, đã giải quyết 273 tin, đạt tỷ lệ 100% gồm: khởi tố vụ án đối với 272 tin, không khởi tố 01 tin (do đối tượng tự tử trong thời gian tạm giữ); Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra đối với 296 vụ/463 bị can, Cơ quan điều tra đã kết luận điều tra, đề nghị truy tố 255 vụ/358 bị can; Thực hành quyền công tố trong giai đoạn truy tố 255 vụ/358 bị can, đã truy tố 100%; Thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử đối với 295 vụ/416 bị cáo trong đó Kiểm sát viên đã tham gia xét xử 251 vụ/347 bị cáo. Tất cả các vụ án được giải quyết đúng thời gian luật định, không có án ma túy trả hồ sơ điều tra bổ sung; hạn chế thấp nhất tình trạng án bị cấp phúc thẩm hủy có trách nhiệm của Viện kiểm sát.
Quang cảnh phiên tòa xét xử các bị cáo phạm tội “Vận chuyển trái phép chất ma túy” do Kiểm sát viên VKSND tỉnh Tây Ninh thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử
Với những nỗ lực to lớn trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của ngành tại địa phương, Phòng Thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử sơ thẩm án hình sự về an ninh-ma túy thuộc VKSND tỉnh Tây Ninh được Chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng khen do có thành tích xuất sắc trong đợt cao điểm “Tháng hành động, phòng, chống ma túy năm 2022” và được Bộ Công an khen thưởng do ngày 29/6/2022 đã lập chiến công xuất sắc trong đấu tranh chuyên án, bắt giữ 02 đối tượng vận chuyển trái phép chất ma túy tại xã Bến Củi, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh, thu giữ 15 kg ma túy các loại cùng nhiều vật chứng khác. VKSND tỉnh Tây Ninh được Bộ Công an khen thưởng do ngày 03/9/2022 đã lập chiến công xuất sắc trong đấu tranh chuyên án, triệt phá đường dây mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ Campuchia về Việt Nam, bắt giữ 08 đối tượng, thu giữ 40 kg ma túy đá, 42 bánh Heroin, 01 khẩu súng, 58 viên đạn cùng nhiều vật chứng khác
3. VKSND hai cấp tỉnh Tây Ninh tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy trong tình hình mới
Khi tình hình dịch bệnh Covid-19 đã được kiểm soát nên tội phạm ma túy trên tuyến biên giới càng có chiều hướng gia tăng do mở cửa thông thương các cửa khẩu biên giới. Tệ nạn ma túy trong các khu công nghiệp, khu đông dân cư các đối tượng hoạt động, tàng trữ, mua bản nhỏ lẻ các chất ma túy có chiều hướng ngày càng phức tạp. Trong khi lực lượng cán bộ, Kiểm sát viên trực tiếp làm công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra, kiểm sát xét xử án ma túy rất hạn chế (cấp tỉnh chỉ có 05 người, cấp huyện không có cán bộ làm công tác chuyên trách về án ma túy, hầu hết đều kiêm nhiệm) nên trong thời gian tới, Viện kiểm sát 02 cấp tỉnh Tây Ninh sẽ triển khai thực hiện nhiều biện pháp để góp phần đấu tranh phòng chống tội phạm về ma túy trên địa bàn tỉnh như:
Cụ thể hóa thực hiện chủ trương của Đảng về công tác phòng, chống ma túy; làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cán bộ, Kiểm sát viên và quần chúng nhân dân nâng cao ý thức cảnh giác, tố giác tội phạm về ma túy.
Tiếp tục tổ chức quán triệt, thực hiện Chỉ thị 36-CT/TW của Bộ chính trị nhằm tạo chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, đảng viên và Nhân dân về hậu quả, tác hại của ma túy, đồng thời tích cực tham gia phòng, chống và kiểm soát ma túy.
Chủ động nắm tình hình tham mưu cho cấp ủy, chính quyền chỉ đạo các lực lượng chức năng thực hiện có hiệu quả các biện pháp phòng, chống ma túy. Qua công tác nắm tình hình phát hiện những sơ hở, thiếu sót trong quản lý Nhà nước về an ninh trật tự liên quan đến phòng, chống ma túy để kiến nghị cấp có thẩm quyền khắc phục.
Tăng cường công tác quản lý, nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu và của từng cán bộ, công chức trong đơn vị trong công tác THQCT và KSĐT, KSXX các vụ án về ma túy. Hạn chế thấp nhất án trả điều tra bổ sung giữa các cơ quan tiến hành tố tụng, không để xảy ra đình chỉ không phạm tội, Tòa tuyên không phạm tội, oan sai, bỏ lọt tội phạm, đảm bảo hoạt động điều tra, truy tố trong hạn luật định. Kịp thời phát hiện vi phạm ban hành kiến nghị, kháng nghị yêu cầu khắc phục.
Tích cực hưởng ứng “Tháng hành động phòng, chống ma túy” và “Ngày toàn dân phòng, chống ma túy - 26/6” thông qua các hoạt động nghiệp vụ kiểm sát về phòng, chống ma túy; tham gia đợt cao điểm phòng, chống ma túy và tuyên truyền phòng, chống ma túy.
Làm tốt công tác phối hợp liên ngành Công an - Viện kiểm sát - Tòa án để giải quyết các vụ án khó khăn, phức tạp về ma túy; xét chọn các vụ án về ma túy làm án trọng điểm để điều tra, truy tố, xét xử đáp ứng, phục vụ tình hình chính trị địa phương.
Thực hiện tốt các giải pháp trên, ngành kiểm sát 02 cấp tỉnh Tây Ninh sẽ góp phần quan trọng hơn nữa, tích cực và hiệu quả hơn nữa vào công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy trên địa bàn tỉnh, góp phần nâng cao vị thế, vai trò của ngành Kiểm sát tại địa phương.
Nguyễn Thị Hằng - Phòng 1 VKSND tỉnh Tây Ninh